برآورد هزینه اجتماعی نهایی تولید برق:مطالعه موردی نیروگاه های حرارتی شهید محمد منتظری و اسلام آباد اصفهان

هزینه های تولید برق یکی از مهمترین معیارها جهت سیاستگذاری در صنعت برق می باشد. این هزینه ها در صورتی که نتوانند ارزش واقعی کلیه منابعی که برای تولید استفاده شده است را نشان دهند، سبب استفاده بیش از حد منابع و خدمات محیط زیستی (که جزء کاالاهای عمومی محسوب می شوند) شده و زیان هایی را برای جامعه ایجاد می کنند. انتشار آلاینده ها توسط نیروگاه های با سوخت فسیلی، هزینه های محیط زیستی بالایی را به افراد جامعه تحمیل می کند که در محاسبات هزینه تولید وارد نمی شوند. با توجه به اهمیت بهبودکیفیت محیط زیست و حفاظت از آن، وارد کردن این هزینه ها در هزینه های تولید و محاسبه هزینه های اجتماعی تولید برق می تواند صنعت برق را به سوی ارزشگذاری صحیح هزینه های تولید و در نتیجه قیمت گذاری بهینه رهنمون سازد و همچنین توجیه اقتصادی برای استفاده از انرژی های پاک و تجدیدپذیر جهت تولید برق را به وجود آورد. هدف این تحقیق محاسبه هزینه خصوصی و هزینه اجتماعی نهایی تولید برق در منطقه اصفهان برای یک روز مشخص و بیان تفاوت بین این دو هزینه به مقدار هزینه خارجی نهایی است. بدین منظور از یک مدل برنامه ریزی غیر خطی با محدودیت های خطی استفاده شده است. لذا، ابتدا تابع هزینه خصوصی نیروگاه ها (هزینه های متغیر) برآورد شده است و سپس با معرفی یک تابع ریاضی برای محاسبه هزینه انتشار آلاینده ها، به محاسبه هزینه های خارجی پرداخته می شود. تابع هدف مسئله (هزینه اجتماعی) از مجموع هزینه های متغیر و هزینه های خارجی نیروگاه های منطقه مورد مطالعه محاسبه شده است. بنابراین تابع هدف مسئله برنامه ریزی غیر خطی ما یک تابع هدف دوگانه است. حداقل کردن این تابع هدف با توجه به محدودیت عرضه نیروگاه ها و پوشش مقدار تقاضای منطقه انجام می شود. هزینه اجتماعی نهایی، همان متغیر دوگان در مسئله برنامه ریزی غیر خطی می باشد و مدل برای هر یک از ساعت های شبانه روز (24ساعت)، روز مورد مطالعه اجرا می شود و به صورت مجزا هزینه اجتماعی نهایی برای هر ساعت محاسبه می شود. نتایج حاصل از حداقل کردن تابع هدف هزینه خصوصی و همچنین حداقل کردن تابع هدف هزینه اجتماعی نشان دهنده تفاوت قابل توجهی بین هزینه اجتماعی نهایی و هزینه خصوصی نهایی می باشد. این تفاوت که با عنوان هزینه خارجی نهایی بیان می شود در ساعات پرباری مصرف برق، افزایش آشکاری نسبت به ساعات کم باری مصرف برق در منطقه مورد مطالعه داشته است. مقدار هزینه اجتماعی نهایی محاسبه شده در ساعت های مختلف روز مورد مطالعه بیانگر این موضوع است که هزینه های اجتماعی استفاده از سوخت های فسیلی بسیار بالا می باشد و بنابراین مد نظر قرار دادن هزینه های اجتماعی به عنوان جایگزینی برای هزینه های خصوصی تولید، می تواند تکنولوژی استفاده از انرژی های تجدید پذیر را جهت تولید برق، در شرایط رقابتی با تکنولوژی استفاده از سوخت های فسیلی از جمله مازوت قرار دهد و زمینه را برای تخصیص بهینه و کارآمد منابع فراهم کند.